Theo thông tin mới nhất, 19.7 nghìn tỷ đồng là mức thu của ngân sách Nhà nước trong 10 tháng qua. Dù cũng là một con số lớn nhưng so với những năm trước thì con số này đã giảm đi đáng kể. Nguyên nhân là gì thì có lẽ ai cũng đoán ra được. Dịch bệnh đã làm tổn thất rất nhiều đến hoạt động thu của ngân sách Nhà nước. Hơn nữa, thời gian qua đa số tập trung vào công tác phòng và chống dịch. Vậy nên số thu của ngân sách Nhà nước cứ thế nhỏ dần nhỏ dần. Nhưng nhìn chung thì con số này vẫn chưa đến mức đáng báo động.
Ngân sách nhà nước là gì?
Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước; gồm các khoản được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định; do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước.
Khái niệm về ngân sách nhà nước chứa nhiều nội dung chính trị, pháp lý quan trọng; ví dụ như mối tương quan lực giữa cơ quan lập pháp và cơ quan hành pháp trong việc thiết lập và thi hành ngân sách nhà nước; thủ tục soạn thảo, quyết định và chấp hành ngân sách; cũng như sự phân chia giữa quyền lập pháp và quyền hành pháp trong việc kiểm soát quá trình ngân sách.
Ngân sách Nhà nước bội thu 19,7 nghìn tỷ đồng sau 10 tháng năm 2021
Con số bội thu ngân sách nhà nước liên tục nhỏ dần do hoạt động thu gặp nhiều khó khăn, trong khi vẫn phải tập trung ưu tiên công tác phòng, chống dịch Covid-19… Tổng cục Thống kê vừa công bố báo cáo về tình hình kinh tế – xã hội tháng 10 và 10 tháng đầu năm 2021, trong đó cập nhật một số thông tin về thu, chi ngân sách nhà nước ước tính trong 10 tháng của năm.
Theo đó, lũy kế tổng thu ngân sách nhà nước từ đầu năm đến thời điểm 15/10/2021 ước đạt 1.118,2 nghìn tỷ đồng, bằng 83,2% dự toán năm (thu ngân sách Trung ương bằng 79,6%; thu ngân sách địa phương bằng 87,7%).
Cụ thể các khoản thu
Cụ thể, lũy kế thu nội địa đến ngày 15/10/2021 đạt 898,9 nghìn tỷ đồng; bằng 79,3% dự toán năm. Trong đó, thu từ khu vực doanh nghiệp Nhà nước đạt 113,5 nghìn tỷ đồng; bằng 76,5%; thu từ doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (không kể dầu thô) đạt 152,6 nghìn tỷ đồng, bằng 76,6%.
Khoản thu từ thuế công, thương nghiệp và dịch vụ ngoài Nhà nước 189,2 nghìn tỷ đồng; bằng 79,7%; thu thuế thu nhập cá nhân đạt 99,9 nghìn tỷ đồng, bằng 92,7%; thu thuế bảo vệ môi trường đạt 44,6 nghìn tỷ đồng, bằng 69,3%; thu tiền sử dụng đất 113 nghìn tỷ đồng, bằng 101,5%.
Ngoài ra, khoản thu từ dầu thô lũy kế đến ngày 15/10/2021 đạt 31,5 nghìn tỷ đồng; bằng 135,6% dự toán năm. Thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất, nhập khẩu lũy kế đến ngày 15/10/2021 đạt 187,1 nghìn tỷ đồng; bằng 104,8% dự toán năm.
Ngược lại, về chi, tổng chi ngân sách nhà nước lũy kế từ đầu năm đến thời điểm 15/10/2021 đạt 1.098,5 nghìn tỷ đồng; bằng 65,1% dự toán năm. Trong đó, chi thường xuyên đạt 763,6 nghìn tỷ đồng, bằng 73,7%; chi đầu tư phát triển 243,1 nghìn tỷ đồng, bằng 50,9%; chi trả nợ lãi 83,5 nghìn tỷ đồng, bằng 75,9%.
Như vậy, ước tính ngân sách nhà nước bội thu khoảng 19,7 nghìn tỷ đồng; giảm hơn 38 nghìn tỷ đồng so với cách đây một tháng. Trước đó, con số bội thu ngân sách nhà nước trong 9 tháng khoảng 58 nghìn tỷ đồng cũng giảm hơn 24 nghìn tỷ đồng so với tháng thời điểm tháng liền trước.
Đánh giá của Tổng cục Thống kê
Theo Tổng cục Thống kê đánh giá, việc các biện pháp phòng chống dịch bệnh được nới lỏng; hoạt động sản xuất kinh doanh từng bước được khôi phục đã tác động tích cực làm thu ngân sách Nhà nước trong 15 ngày đầu tháng 10/2021, đạt 30,3 nghìn tỷ đồng, tăng 37,7% so với tháng trước. Trong khi đó, ngân sách nhà nước tiếp tục được tập trung ưu tiên cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, đảm bảo quốc phòng, an ninh, thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội.