Đến tháng 11 năm 2021, tổng số kết dư của quỹ bảo hiểm xã hội ước đạt gần 1 triệu tỷ đồng. Lý giải về việc ngày càng nhiều người tham gia bảo hiểm xã hội giữa bối cảnh dịch bệnh đang hoành hành, nhiều ý kiến cho rằng chính bởi vì Covid-19 đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn đề trợ cấp thất nghiệp và lương hưu. Đồng thời, hiện nay vẫn còn nhiều người lao động, hộ kinh doanh đang gặp nhiều khó khăn. Nhiều đại biểu Quốc hội đã đề xuất giảm thời gian đóng BHXH và mở rộng đối tượng nhận hỗ trợ.
Quỹ bảo hiểm xã hội kết dư tốt, đạt gần 1 triệu tỉ đồng
Theo cơ quan thẩm tra – Ủy ban Xã hội của Quốc hội. Đến hết năm 2020, tổng số kết dư của Quỹ BHXH và Quỹ bảo hiểm thất nghiệp ước đạt gần 953.078 tỉ đồng. Bộ trưởng Bộ Lao động – thương binh và xã hội Đào Ngọc Dung cũng chia sẻ tương tự. Cứ khi nhắc đến quỹ BHXH hay có một câu cửa miệng là “vỡ quỹ”. Tuy nhiên, thực tế mấy năm qua kết dư của quỹ tương đối tốt. Các chính sách bảo hiểm thất nghiệp, thai sản, hưu trí, tử tuất, tai nạn… Được thực hiện tốt.
“Quỹ này kết dư lớn nhưng vẫn lo quỹ giảm”. Bí thư Thành ủy Hà Nội Đinh Tiến Dũng thì nêu quan điểm trên. Khi dẫn theo đánh giá của Ngân hàng Thế giới từ năm 2030, quỹ bắt đầu giảm. Vì vậy, chúng ta phải kéo dài thời gian lao động. Tăng tuổi nghỉ hưu với nam lên 62 và nữ 60.
“Nếu Quỹ BHXH vỡ thì rối loạn ngay, rất nguy hiểm”. Ông Dũng nói và nhấn mạnh trách nhiệm của Nhà nước rất lớn trong bảo toàn, phát triển quỹ này. Để đảm bảo cho hoạt động đầu tư quỹ phải bảo đảm nguyên tắc sinh lời và an toàn.
Trong khi đó, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng cần khẩn trương xây dựng và trình Quốc hội ban hành Luật BHXH sửa đổi, Luật về việc làm. Bởi việc sửa đổi càng sớm sẽ càng quản lý tốt hơn số lượng người hưởng BHXH một lần. Khi năm 2020 có tới 860.741 người hưởng BHXH một lần, tăng 6,55%.
Đề xuất giảm thời gian đóng BHXH
“Chúng ta quy định là 20 năm đóng thì mới được hưởng chế độ hưu trí. Nhưng điều kiện để rút BHXH một lần thì rất dễ dàng. Nghị quyết 28 có nói cần phải rút ngắn thời gian này lại. Hướng lộ trình đầu tiên có thể xuống 15 năm. Thậm chí có thể tiến tới là 10 năm”. Chủ tịch Quốc hội nói và nêu thêm yêu cầu là phải rà soát mức đóng cho phù hợp. Khi hiện nay quỹ đang kết dư nhiều.
Đại biểu Cao Mạnh Linh – ủy viên chuyên trách Ủy ban Tư pháp cũng đồng tình. Ông cho hay còn số lượng lớn người lao động chưa tham gia đóng BHXH. Cũng do quy định thời gian đóng hiện nay khá cứng. “Việc cố định trong 20 năm là ‘thiếu linh hoạt’. Khiến người tham gia bảo hiểm chưa thực sự an tâm do thời gian đóng quá dài”. Ông Linh nêu và đề nghị cần nghiên cứu hoàn thiện chủ trương, giảm thời gian đóng.
Trợ cấp bảo hiểm xã hội có thể tăng từ năm 2022
Bộ Lao động – thương binh và xã hội (LĐ-TB&XH) đã trình Chính phủ dự thảo nghị định điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng, sau khi lấy ý kiến các bộ, ngành từ giữa tháng 3-2021. Bộ LĐ-TB&XH cho biết bộ đề xuất mức điều chỉnh là 15% nhằm đảm bảo bù đắp trượt giá để duy trì giá trị của khoản lương hưu, trợ cấp hiện hưởng của người thụ hưởng do tác động bởi yếu tố lạm phát và chia sẻ một phần thành quả từ phát triển kinh tế của 3 năm từ 2019 đến 2021 do trong hai năm 2020, 2021 không thực hiện điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội.
Người hưởng lương hưu, trợ cấp trước ngày 1-1-1995 có mức thấp sẽ được điều chỉnh bù đắp thêm để đạt 2,5 triệu đồng/tháng. Cụ thể, người hưởng thấp hơn 2,3 triệu đồng thì tăng thêm 200.000 đồng/tháng. Nếu mức hưởng dao động 2,3 đến dưới 2,5 triệu đồng thì điều chỉnh sao cho đủ 2,5 triệu đồng. Bên cạnh đó, kinh phí ngân sách nhà nước điều chỉnh tăng thêm hơn 6.300 tỉ đồng, tăng chi trả từ Quỹ Bảo hiểm xã hội khoảng 20.000 tỉ đồng.