Nếu như trước đây, khi nói đến việc thanh toán hay liên quan đến tài chính, việc giao dịch trực tiếp luôn là lựa chọn được ưu tiên hàng đầu. Nhiều người cho rằng, có gặp mặt mới đảm bảo đủ độ tin cậy. Thế nhưng, cuộc đại dịch Covid 19 cũng đánh dấu những thay đổi rất lớn. Thói quen thanh toán của người dùng trên thế giới có thay đổi. Dần dần việc thanh toán không dùng tiền mặt, ví điện tử hay tiền kỹ thuật số… bắt đầu “lên ngôi”. Cùng với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ với tính năng bảo mật, niềm tin của người dùng cho những dịch vụ này cũng ngày 1 tăng lên. Đây cũng được dự báo là những xu hướng dịch vụ tài chính định hình tương lai lĩnh vực thanh toán.
Đâu là những xu hướng sẽ định hình dịch vụ thanh toán tài chính trong tương lai?
Theo PwC Việt Nam, thanh toán không dùng tiền mặt đang ngày càng trở nên phổ biến. Nó có vai trò quan trọng trong nỗ lực thúc đẩy tài chính toàn diện của quốc gia. Đến năm 2030, khu vực châu Á – Thái Bình Dương được dự báo sẽ dẫn đầu về mức tăng trưởng khối lượng giao dịch không tiền mặt tính trên đầu người. Với Việt Nam, PwC nhận định, Việt Nam có nhiều tiềm năng cho thanh toán điện tử phát triển mạnh mẽ. Cam kết đầy tham vọng, xuyên suốt bộ máy nhà nước của Chính phủ hướng tới mục tiêu 80% dân số sẽ có tài khoản thanh toán điện tử. Điều này đã đặt nền móng vững chắc cho một xã hội kỹ thuật số của tương lai.
Bà Đinh Hồng Hạnh, Lãnh đạo Dịch vụ Tư vấn Tài chính, Công ty Tư vấn PwC Việt Nam cho biết, thanh toán điện tử đã trở nên phổ biến từ trước COVID-19. Đại dịch đã tạo ra cú huých thúc đẩy thanh toán điện tử bùng nổ. Nó đi nhanh hơn 3-5 năm về tốc độ áp dụng. “Đây chính là cơ hội mới cho toàn bộ hệ sinh thái thanh toán kỹ thuật số, bao gồm các ngân hàng và các công ty công nghệ tài chính (fintech). Tuy nhiên, vẫn sẽ có nhiều rủi ro tiềm ẩn cho các doanh nghiệp chưa chuẩn bị sẵn sàng để thích ứng với thời đại”, bà Đinh Hồng Hạnh nhận định.
Top 7 xu hướng định hình tương lai lĩnh vực thanh toán
Cũng theo PwC, toàn bộ cơ sở hạ tầng lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam đang chuyển mình. Các mô hình kinh doanh mới đang dần xuất hiện trên thị trường. Tại Báo cáo “Cách mạng Thanh toán: Định hướng 2025 và tầm nhìn tương lai” vừa công bố, PwC Việt Nam đã chỉ ra 6 xu hướng vĩ mô định hình tương lai của lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam. Những xu hướng vĩ mô này được thúc đẩy bởi sở thích của người tiêu dùng. Cùng với đó là cả công nghệ, luật định và các hoạt động M&A.
Tài chính toàn diện và niềm tin
Tại Việt Nam, tài chính toàn diện sẽ tiếp tục được thúc đẩy bởi các thiết bị di động. Nó có khả năng tiếp cận các cơ chế thanh toán thuận tiện, giá cả phải chăng. Nhiều ngân hàng và các nhà cung cấp dịch vụ thanh toán Việt Nam đã và đang mở rộng các sản phẩm và khả năng đáp ứng người tiêu dùng của họ thông qua hợp tác chiến lược. Điều này đảm bảo mở rộng phạm vi tiếp cận tài chính ở chi phí thấp.
Thanh toán online
Trên toàn thế giới, dịch bệnh COVID-19 đã thúc đẩy khách hàng ở mọi lứa tuổi sử dụng thanh toán số nhiều hơn. Dự báo lượng giao dịch thanh toán không dùng tiền mặt trên thế giới giai đoạn 2019 – 2023 sẽ tăng thêm 19,3%. Khách hàng sử dụng các hình thức thanh toán mới nhiều hơn. 41% khách hàng bắt đầu sử dụng thẻ thanh toán không chạm. 35% khách hàng kết nối thẻ thanh toán với ví điện tử. 27% thử nghiệm các hình thức thanh toán qua mã QR. Dự báo đến năm 2024, thanh toán qua Mobile Money, ví điện tử, ví số trở thành công cụ thanh toán không tiền mặt rất quan trọng. Năm 2020 thanh toán qua ví số chiếm khoảng 44,5%. Đến năm 2024 dự báo thanh toán qua ví số chiếm khoảng 51,7%.
Tiền kỹ thuật số
Xu hướng hiện nay đang nghiêng về tiền kỹ thuật số. Người dùng mong đợi Tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương (CBDC) sẽ giảm chi phí giao dịch. Điều này sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho thanh toán xuyên biên giới. Ở Đông Nam Á, cuộc đua tiến hành thí điểm CBDC và quá trình xây dựng các quy định cần thiết sẽ ngày càng gia tăng.
Hệ thống thanh toán
Giải pháp mã QR và phương thức thanh toán “Mua trước, Trả sau” (Buy now, Pay later) dự kiến sẽ trở nên phổ biến. Nguyên nhân là bởi người tiêu dùng ở các thị trường mới nổi đang dần chuyển dịch từ thanh toán thẻ sang thanh toán qua ví điện tử. Họ cũng ưa chuộng thanh toán bằng tài khoản hơn tiền mặt.
Ví điện tử
Thị trường hiện nay cạnh tranh khốc liệt. Điều này có thể thúc đẩy các nhà cung cấp ví điện tử sáp nhập thành một vài siêu ứng dụng (super app). Đó có thể là đại diễn dẫn đầu trong khu vực và địa phương. Mục đích của họ là nhằm thống lĩnh thị trường. Nhiều siêu ứng dụng và nhà cung cấp dịch vụ thuộc các nhóm ngành kinh tế khác (như thương mại điện tử, bán lẻ và dịch vụ tài chính) sẽ bắt tay hợp tác hơn.
Thanh toán xuyên biên giới
Khu vực Đông Nam Á đang tăng tốc quá trình hội nhập kinh tế. Điều này dự báo sự ra đời của các chính sách và quy định chặt chẽ liên quan đến thanh toán xuyên biên giới. Các giải pháp phi ngân hàng là tương lai gần. Chúng sẽ dựa trên tiền mã hoá và ví điện tử. Đây sẽ là xu hướng cho tương lai tại khu vực.
Tội phạm tài chính
Có nhiều vấn đề đang ngại về thanh toán không tiền mặt. Đầu tiên là rủi ro về bảo mật. Nó cần tuân thủ về quyền riêng tư dữ liệu. Đây là những mối lo ngại hàng đầu đối với các ngân hàng, công ty fintech và các nhà quản lý tài sản trong quá trình thực thi một chiến lược công nghệ tích hợp xuyên suốt doanh nghiệp. Chính vì thế, một phương pháp tiếp cận thống nhất nhằm chống tội phạm tài chính là rất quan trọng.
Từ những xu hướng trên, bà Đinh Hồng Hạnh cho rằng, một thế giới thanh toán không dùng tiền mặt đang cận kề trước mắt. Lĩnh vực thanh toán sẽ hỗ trợ cho sự phát triển của nền kinh tế số. Nó sẽ thúc đẩy tiến trình đổi mới. Đồng thời chúng giữ vững vai trò là “xương sống” của nền kinh tế. “Để bắt kịp với thời đại, doanh nghiệp cần chú trọng đến trải nghiệm của khách hàng. Họ cần tham gia xây dựng một xã hội thịnh vượng hơn với các hoạt động phát triển tài chính toàn diện”.